Μυρωδιές από ξύλο κι αχνιστές καμινάδες, λιθόστρωτα καλντερίμια, σπίτια καμωμένα από πέτρα που γυαλίζουν στο ψιλόβροχο, ανεμοδαρμένα γεφύρια κι αδιάβατα αγριοπόταμα, τσικνίδα από μπαχάρι κι’ αγριογούρουνο…, αυτά κι άλλα πολλά είναι τον χειμώνα τα παραμυθένια χωριά της Ηπείρου. Αυτά τα τοπία χειμερινής ονειροχώρας διαλέξαμε για να ζήσουμε μαγικές στιγμές αυτό το τριήμερο του Φεβρουαρίου! Θα μας φιλοξενήσει η πανέμορφη Αρίστη, ένα πέτρινο χωριό που πραγματικά μοιάζει με στολίδι. Θα πεζοπορήσουμε σε μια παραποτάµια θεµατική διαδροµή στην κοιλάδα του Βοϊδοµάτη, ακολουθώντας “τα ίχνη των κυνηγών της εποχής των Παγετώνων”. Η θέα στο ποτάμι και ο ήχος από το κρυστάλλινο νερό θα μας συνεπάρουν και θα μας χαλαρώσουν! Οι πιο τολμηροί θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν Rafting και να απολαύσουν το πανέμορφο τοπίο μέσα από το ποτάμι! Θα θαυμάσουμε το Μεγάλο Πάπιγκο, ένα από τα πιο όμορφα πετρόχτιστα χωριά του Ζαγορίου, που κρύβεται στην αγκαλιά της εντυπωσιακής Αστράκας. Η καλή παρέα, το καλό φαγητό και οι αυθόρμητες στιγμές γλεντιού θα μας απογειώσουν… Ένα φανταστικό ταξίδι που θα κλείσει με την επίσκεψη μας στα εξίσου φημισμένα Ζαγοροχώρια το Καπέσοβο και το Τσεπέλοβο. Εκεί θα έχουμε τον χρόνο να τα περιηγηθούμε και να γνωρίσουμε την ιστορία τους! Θα επισκεφθούμε την ιδιαίτερη Ιερά Μονή Ιωάννου Ρογκοβού, που σημαίνει απότομος τόπος! Μετά το γεύμα μας θα επιστρέψουμε στην Αθήνα γεμάτοι με υπέροχες εικόνες και αναζωογονημένοι!
Η Αρίστη, ένα πέτρινο χωριό που πραγματικά μοιάζει με στολίδι για τον ορεινό όγκο του Ζαγορίου. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Αρτσίστα, θα μας εντυπωσιάσουν τα αρχοντικά, η κεντρική εκκλησία ‘’Κοίμηση της Θεοτόκου’’ (1718), το Διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου, η παλιά βρύση στο μεσοχώρι, τα μαγαζιά και τα καλντερίμια
20:30 – 22:30 Γεύμα σε τοπική ταβέρνα “Χάσκος” στο Καλπάκι
22:30 Μετάβαση στο ξενοδοχείο Αρχοντικό Αρίστης και τακτοποίηση στα δωμάτια
Μια παραποτάµια θεµατική διαδροµή στην κοιλάδα του Βοϊδοµάτη µε σηµάνσεις πληροφόρησης για τις παλαιολιθικές κοινωνίες και το πλειστοκαινικό οικολογικό περικείµενο.
Κατά την περίοδο της πιο πρόσφατης, σε παγκόσµια κλίµακα, µέγιστης επέκτασης των παγετώνων (περίπου 22.000-18.000 χρόνια πριν), οι κορυφές (> 2.500 µ.) και τα καρστικά υψίπεδα της οροσειράς της Δυτικής Πίνδου καλύπτονταν ολοχρονίς από στρώµατα πάγου. Οι συνθήκες αυτές ευνοούσαν τη διάβρωση του υποστρώµατος από ασβεστόλιθο και φλύσχη και διοχέτευαν µεγάλες ποσότητες νερού στο υδρολογικό σύστηµα του Βίκου-Βοϊδοµάτη-Αώου. Οι φυσικοί πόροι ήταν τότε περιορισµένοι, όπως και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Μόνο όταν το κλίµα πήρε τροχιά βελτίωσης (17.500 χρόνια πριν), προκαλώντας την τήξη του πάγου και την εξάπλωση του δάσους και των άγριων ορεσίβιων ζώων, οι παλαιολιθικοί τοξότες επέλεξαν να αξιοποιήσουν συστηµατικά το νέο αυτό οικολογικό ενδιαίτηµα. Για τις επόµενες επτά χιλιετίες, οικογένειες ή και οµάδες σε ειδική αποστολή, χρησιµοποιούσαν κάθε άνοιξη και καλοκαίρι ως προσωρινά καταλύµατα ρηχές εσοχές – καθρέφτες τεκτονικών ρηγµάτων – στα βραχώδη πλευρικά τοιχώµατα του φαραγγιού, όπως το Κλειδί, τη Μποΐλα και τον Μεγαλάκκο. Εκεί άναβαν φωτιές για ζεστασιά, µαγείρεµα, συντροφιά και προστασία από σαρκοφάγα, όπως αρκούδες, λύκους, αλεπούδες και λύγκες, ενώ προγραµµάτιζαν τις εξορµήσεις στις απόκρηµνες πλαγιές για το κυνήγι ευκίνητων άγριων αιγάγρων. Το αγριόγιδο µάλιστα ήταν ζηλευτό θήραµα ειδικά για το µαλακό δέρµα του. Ακόµη, ψάρευαν στο ποτάµι και έβαζαν παγίδες σε κάστορες, λαγούς και άλλα µικρά θηλαστικά. Διαθέτοντας υψηλή τεχνολογική εξειδίκευση, οι παλαιολιθικοί τεχνίτες περισυνέλεγαν από την ακροποταµιά κροκάλες ενός σκληρού πετρώµατος, του πυριτόλιθου, ή χρησιµοποιούσαν κόκαλα ζώων για να κατασκευάσουν όπλα και εργαλεία, όπως αιχµές για τα βέλη του τόξου, µαχαίρια, ξέστρα, τρυπάνια, βελόνες. Ακόµη, µε κατεργασµένες χάντρες από κοχύλια του γλυκού νερού και δόντια χορτοφάγων θηλαστικών και µε κόκκινη φυσική ώχρα διακοσµούσαν ενδύµατα αλλά και το σώµα τους.
Καθώς το δάσος πύκνωνε, καλύπτοντας πριν από 9.000 χρόνια ακόµη και περιοχές σε µεγάλο υψόµετρο, το περιβάλλον του φαραγγιού έγινε λιγότερο ελκυστικό και αποδοτικό. Οι διερχόµενοι κυνηγοί προσπορίζονταν πλέον κρέας, λίπος, µεδούλι, κέρατα και δέρµατα ελαφιών, από τα κοπάδια που διέσχιζαν το ποτάµι στην ανοιχτή πεδιάδα της Κόνιτσας, και αναζητούσαν, ακολουθώντας µονοπάτια µέσα σε χαράδρες, νέους κυνηγότοπους πέρα από το βουνό.
Εναλλακτικά όποιος επιθυμεί μπορεί να ακολουθήσει την δραστηριότητα:
Rafting στον Βοϊδομάτη: Γέφυρα Αρίστης – Γεφύρι Κλειδωνιάς (1,5 ώρες – κόστος 30€ το άτομο) / (Μαγιό, Πετσέτα, USB Stick ή memory card για τις φωτογραφίες)
14:00 – 14:45 Μετάβαση στο Μεγάλο Πάπιγκο
15:00 – 17:00 Περιήγηση και ξεκούραση στο Μεγάλο Πάπιγκο
Το Μεγάλο Πάπιγκο βρίσκεται σε υψόμετρο 980 μ. , τα λιθόκτιστα κτίρια, τα καλντερίμια που οδηγούν σε ξωκλήσια και βρύσες και η επιβλητική Αστράκα που το αγκαλιάζει σαν φύλακας άγγελος, θα κάνουν τη βόλτα μας μαγική!
17:00 – 17:45 Μετάβαση στην Αρίστη
18:00 – 20:00 Ξεκούραση στο ξενοδοχείο
20:30 Γεύμα σε τοπική ταβέρνα “Το χάνι” στην Αρίστη
Ξεκούραση
3Η ΗΜΕΡΑ: ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023
09:30 Αναχώρηση από το ξενοδοχείο
09:30 – 10:30 Μετάβαση στο Καπέσοβο
10:30 – 11:30 Περιήγηση στο Καπέσοβο
Εντυπωσιάζει με τα σπίτια και τα καλντερίμια του. Ξεχωρίζει η Πασχάλειος Σχολή, χτισμένη το 1861 (με δαπάνες των αδελφών Κων/νου και Παύλου Πασχάλη) με 14 αίθουσες, εκτός των βοηθητικών χώρων. Στη βιβλιοθήκη της υπάρχει στο πρωτότυπο η Μεγάλη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου. Εκεί δημιουργήθηκε και Λαογραφικό Μουσείο με το νοικοκυριό του ζαγορίσιου σπιτιού. Αξιόλογη είναι η κεντρική εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που έφτιαξε ο Νούτσος Καραμεσίνης το 1793 και εικονίζεται ο ίδιος σε τοιχογραφία της. Οι Καπεσοβίτες είχαν αναδειχθεί κατά τον 18ο αιώνα σε σπουδαίους αγιογράφους
Χωριό με αρχαία ιστορία, χτισμένο στα ριζά της Γραδίστας, βουνό στο οποίο υπάρχουν ακόμα ίχνη αρχαίων τειχών. Στο Καπέσοβο μετοίκησαν σε απροσδιόριστο χρόνο 20 οικογένειες από το μικρό χωριό Καπούσκα που ήταν κοντά στη Μπάγια και κατοίκησαν στο χαμηλότερο μέρος του Καπεσόβου “Μπογκόνα”, καθώς και κάτοικοι από άλλες περιοχές. Αποτελεί πατρίδα του Αλέξη Νούτσου και πολλών άλλων επιφανών ανδρών: του Ιωαννούτσου Καραμεσίνη, πατέρα του Αλέξη, του Πασχάλη, των Μαρίνων, του Κώνστα Γεωργίου κ.α. Είναι το χωριό που ”επέβαλε” στο Σουλτάνο με τους ισχυρούς ανθρώπους του στην Κωνσταντινούπολη, να βάλει πασά στα Γιάννενα τον Αλή Τεπελενλή. Ένας από αυτούς ήταν ο Ιωαννούτσος Καραμεσίνης ο ”Ρωμιόπασας”, όπως τον αποκαλούσαν. Ταξιδεμένος στην Κωνσταντινούπολη απ’ όπου γύρισε στο Καπέσοβο το 1741 πάμπλουτος και σε λίγα χρόνια έγινε προεστός του Ζαγοριού με δύναμη και επιρροή σε Τούρκους και Χριστιανούς σε όλη την Ήπειρο. Ο Καραμεσίνης δολοφονήθηκε το 1798 από ανθρώπους της Σουλεϊμάν Πασίνας (τον θεωρούσε υπεύθυνο για την αποκεφάλιση του άντρα της). Ο γιός του, Αλέξης Νούτσος, μετά τη δολοφονία του πήρε τη θέση του ως Γενικός Προεστός Ζαγορίου και Ιωαννίνων και έγινε ο σημαντικότερος σύμβουλος του Αλή μέχρι το θάνατό του. Στα 1817 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Επειδή ήταν στο πλευρό του Αλή, οι Τούρκοι το 1821 έκαψαν τα αρχοντικά του στο Καπέσοβο και στο Σκαμνέλι και έβγαλαν σε πληστηριασμό τα αρχοντικά του στα Γιάννενα. Ο Αλέξης Νούτσος διορίστηκε από την κυβέρνηση Γενικός Πολιτικός και Στρατιωτικός πληρεξούσιος στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Τον δολοφόνησε -μαζί με τον στρατηγό Παλάσκα- το 1822 ο Οδ. Ανδρούτσος.
11:30 – 12:30 Μετάβαση στην Ιερά Μονή Ιωάννου Ρογκοβού και επίσκεψη
Η μονή βρίσκεται μεταξύ των χωριών Τσεπέλοβο και Καπέσοβο. Η λέξη «Ρογκοβό» κατά τον Μ. Οικονόμου είναι σέρβικη λέξη και σημαίνει απότομος τόπος. Σύμφωνα με παραδόσεις η μονή ιδρύθηκε από την Πουλχερία, αδελφή του αυτοκράτορα Ρωμανού του Γ΄ του Αργυρού (1028-1034). Ωστόσο αυτό δεν τεκμηριώνεται με αρχαιολογικά ή ιστορικά δεδομένα. Το καθολικό, αφιερωμένο στο Γενέσιο του Ιωάννη του Προδρόμου, ανήκει στον τύπο του τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρίπλευρους πλάγιους τοίχους. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος. Οι τοιχογραφίες στον κυρίως ναός είναι έργο των Καπεσοβιτών ζωγράφων Αναστασίου, Ιωάννη και Γεωργίου και χρονολογούνται στα 1765. Ο νάρθηκας τοιχογραφήθηκε αργότερα το 1844 από τους δολιανίτες ζωγράφους Αναγνώστη και Χριστόδουλο. Αξιόλογη είναι η δεσποτική εικόνα του Προδρόμου, έργο του ζωγράφου Ιωάννη. Ο χώρος περιβάλλεται από ψηλό περίβολο. Σήμερα εκτός του καθολικού σώζονται δύο κτηριακά συγκροτήματα με κελιά και βοηθητικούς χώρους.
12:30 – 14:00 Μετάβαση στο Τσεπέλοβο και περιήγηση,
Το Τσεπέλοβο είναι χτισµένο σε υψόµετρο που ξεπερνά τα χίλια µέτρα, στην κορυφή Καζάρμα του όρους Τύμφη,είναι το µεγαλύτερο σε πληθυσµό από τα χωριά του Ζαγορίου, αλλά και το πιο αποµακρυσµένο.
Θα επισκεφθούμε την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου, χτισμένη το 1786 και ζωγραφισμένη από καλλιτέχνες του Καπέσοβου
Θα επισκεφθούμε το Τσούφλειο Φαρμακείο του 1874, το οποίο ξεκίνησε ως φαρμακείο, αργότερα λειτούργησε ως ταχυδρομείο και πλέον είναι γκαλερί, όπου φιλοξενούνται έργα του εικαστικού Πέτρου Παπαβασιλείου.
Θα δούμε ένα ερειπωμένο κτίριο που ήταν κάποτε το σπίτι της Μαρίκας Κοτοπούλη
Υποστηρίζεται από ιστορικούς ότι ήρθαν στο Τσεπέλοβο πολύ παλιά οικογένειες από το αρχαίο Τσεπέλοβο (απέναντι από την Τζοντίλα), από το διαλυθέν στον Κοζιακό Παλιοχώρι και από τις Σουρμπάνες, δυτικά του Τσεπελόβου. Λέγεται ακόμη ότι ήρθαν και οικογένειες από τη Μοσχόπολη, όταν αυτή καταστράφηκε το 1732, καθώς και από τη Φούρκα. Ανέδειξε στο παρελθόν εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και πολλούς ευεργέτες. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι Γ. Μπίκας, Αναστ. Τσούφλης, Ιωάννης Ρέσσος και ο Κων/νος Ράδος. Λειτούργησε σε αυτό σχολείο από το 1700, όταν υπήρχαν ελάχιστα σχολεία στο Ζαγόρι. Στα 1820, όταν τα τουρκικά στρατεύματα πολιόρκησαν τον Αλή Πασά στα Γιάννινα, κατέφυγαν στο Τσεπέλοβο ο Ψαλίδας και ο Βηλαράς, όπου βρίσκεται και ο τάφος του. Το 1868, που το Ζαγόρι έχασε τα προνόμια, το Τσεπέλοβο έγινε η πρωτεύυσα των Τουρκικών Αρχών (Κουντουρλίκι). Το 1913 οι Τούρκοι έκαψαν 13 σπίτια του χωριού.
Γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά κατάγεται από το Τσεπέλοβο του Ζαγορίου. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα από το 1949 ως το 1955 με δασκάλους το Γιάννη Μόραλη στη ζωγραφική και το Γιάννη Κεφαλληνό στη χαρακτική. Αποφοίτησε με 4 βραβεία στην ξυλογραφία και χαλκογραφία.
Δίδαξε ως βοηθός του δασκάλου του Γιάννη Κεφαλληνού για 2 χρόνια. Συνέχισε τις σπουδές του με ιταλική υποτροφία στην Περούτζια, ειδικεύτηκε με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. στη χαρακτική στο Ουρμπίνο της Ιταλίας, στην εικονογράφηση βιβλίου στο Εθνικό Ίδρυμα Τέχνης της ίδιας πόλης και στους μοντέρνους εκτυπωτές στο Ινστιτούτο Ριτσόλι του Μιλάνου. Το 1962 ίδρυσε το Grafic Olimpia και ασχολήθηκε με εκδόσεις τέχνης.
Τιμήθηκε με βραβεία στην Αλεξάνδρεια, στη Βαρκελώνη, στο Μόντε Κάρλο. Παρουσίασε τη δουλειά του σε ατομικές εκθέσεις σε πόλεις σε όλη την Ιταλία, στην Ελλάδα (τις περισσότερες στην Γκαλερί Αργώ 1977, 1983, 1989, 1993, 1995), στην Ελβετία, τις ΗΠΑ, το Βέλγιο, τη Γαλλία, σε σημαντικούς χώρους ακόμη και σε μουσεία και σε ομαδικές σε όλο τον κόσμο. Το σπίτι του στο Μιλάνο υπήρξε τόπος καλλιτεχνικών συναντήσεων μιας ομάδας Ελλήνων δημιουργών με τους Ακριθάκη, Θόδωρο, Παύλο, Τάκη, Τσόκλη, Φασιανό.
Υπήρξε φίλος του Ρίτσου που έγραψε ποίημα για τη δουλειά του. Μαζί του δημιούργησε το 1981 τις λιθογραφίες του «Ο κόσμος είναι ένας». Το 1984 φιλοτέχνησε την έκδοση «Ο κόσμος βλέπει» του Οδυσσέα Ελύτη με τη συμβολή της Γκαλερί Αργώ και με επίσημη παρουσίαση και έκθεση έργων του στο Μουσείο Μπενάκη. Το 1993 εργάστηκε στο ποιητικό κείμενο «Ανάβασις» του Γάλλου νομπελίστα Σαιν-Τζων Περς. Φιλοτέχνησε πολλά άλλα ανάλογα συλλεκτικά λευκώματα τέχνης.
Στο έργο του αναφέρονται πολλές εκδόσεις, όπως το βιβλίο «Φανταστική Τέχνη» του Πάολο Μπελίνι με ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στους Λαμς, Μάττα και Πέτρο. Δημιουργήθηκαν συλλογές στην Ιταλία και Ελλάδα που είναι επισκέψιμες για το κοινό.
Από την ποιητική του συλλογή παρατίθεται το ποίημά του «Χρυσόφτερα της σκέψης» :
Χρυσόφτερα της σκέψης
Πού είναι τα τραγούδια με τις δροσερές χλόες
Τα γράμματα άδεια σαν την καρδιά μου
Πού είναι οι δύο άνοιξες των τραγουδιών σου
Δεν γράφεις πια, δεν μου μιλάς πια
Αφροδίτη έρωτα αλγινέ
Κι απ’ το άσπρο στήθος έπεσε το τελευταίο άστρο
γλυκύτατος ο αναστεναγμός
μακριά οι αγκαλιασμένες φωνές
άστεγες σβήνουν μέσα στην νύχτα
Θα σου δώσω το μαύρο
δώσε μου το άσπρο
και τον κίνδυνο της οπτασίας
Τώρα νιώθω το φλάουτο της ανατολής
Πώς πάσχοντας το διαρκές περνάει,
ζωγραφίζει ο ουρανός χρώμα ματωμένο
δίνει η λάμψη ό,τι γύρεψα
Δόξα κυριαρχεί σε κάθε καλοκαίρι
Πηγή: Ζαγόρι Φύση και Πολιτισμός
14:00 – 16:00 Γεύμα στην τοπική ταβέρνα “Παπιγκιώτη” στο Τσεπέλοβο
16:00 – 22:00Αναχώρηση και πιθανή ώρα άφιξης στην Αθήνα
Οι ώρες που αναγράφονται στο πρόγραμμα είναι ενδεικτικές και μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με τις συνθήκες, επίσης ο αρχηγός έχει το δικαίωμα για μερική ή ολική τροποποίηση του προγράμματος της εξόρμησης όταν αντικειμενικοί λόγοι το επιτάσσουν (καιρικές συνθήκες, κακή κατάσταση δρόμων κλπ.).
ΚΟΣΤΟΣ σε ΔΙΚΛΙΝΟ
180€
ΚΟΣΤΟΣ σε ΜΟΝΟΚΛΙΝΟ
250€
ΚΟΣΤΟΣ σε ΤΡΙΚΛΙΝΟ
160€
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ
20€
ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ
70€
Μαζί με την δήλωση συμμετοχής
ΕΞΟΦΛΗΣΗ
Εντός του πούλμαν
Σε περίπτωση ακύρωσης της εξόρμησης η προκαταβολή θα σας επιστραφεί
Το ποσό της προκαταβολής δεν χάνεται.Τα χρήματα δεν επιστρέφονται, κρατούνται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο άτομο σε κάποια άλλη εξόρμηση δικής του επιλογής για διάστημα 6 μηνών. Μετά το πέρασμα του χρονικού διαστήματος τα χρήματα χάνονται και δεν μπορούν να χρησιμοποηθούν.
Από 23/1 – και την ημέρα της εξόρμησης
Όταν η ακύρωση γίνεται στο διάστημα αυτό τότε χάνεται το 80% του κόστους. Τα χρήματα δεν επιστρέφονται, ούτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επόμενη εξόρμηση. Για οποιοδήποτε λόγο κι αν χρειαστεί να ακυρώσετε και όσο σοβαρός κι αν είναι ο λόγος (αρρώστια, κάτι έκτακτο, κακές καιρικές συνθήκες, κλπ.) δεν μπορεί να γίνει επιστροφή ή κράτηση χρημάτων και ισχύει η πολιτική ακύρωσης.
Μπορείτε να βρείτε εσείς κάποιο άλλο άτομο να σας αντικαταστήσει.
Οι ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ σας γνωστοποιούν ότι η ορειβασία, η πεζοπορία και γενικά οι δραστηριότητες βουνού ενέχουν κίνδυνο τραυματισμού και σωματικών βλαβών. Η συμμετοχή σας στις εξορμήσεις προϋποθέτει οτι είστε υγιής, οτι έχετε επίγνωση αυτής της επικινδυνότητας και ότι διαθέτετε την εμπειρία και τον εξοπλισμό που απαιτείται για τη συμμετοχή σας, στην εκάστοτε εξόρμηση, ανάλογα με τις δυσκολίες, την εποχή και τις καιρικές συνθήκες. Με βάση τα παραπάνω αποδέχεστε ανεπιφύλακτα ότι οι ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιοδήποτε τραυματισμό ή σωματική βλάβη μπορεί να σας συμβεί.
Επίδεσμο ελαστικό για περίδεση, Hansaplast, Compeed για φουσκάλες στα πόδια, Betafusin ( αλοιφή με κορτιζόνη και αντιβιωτικό), Fenistil stic αντιαλλεργικό για τσιμπίματα, Zirtec ή άλλο αντιισταμινικό χάπι για αλλεργία, Vertico vomex caps ή κάποιο άλλο φάρμακο για την ζάλη ,δραμαμίνη ή κάτι αντίστοιχο(για ταξίδι με πούλμαν ή αυτοκίνητο ή αεροπλάνο ), Imodium χάπια για διάρροια, Depon ή Panadol ή Lonarid
Είναι σημαντικό να ενημερώνετε τον αρχηγό της εξόρμησης για τυχόν προσωπικό σας σοβαρό πρόβλημα υγείας (αλλεργία, επιληψία, καρδιολογικό πρόβλημα). : Ο καθένας μας πρέπει να γνωρίζει και να σέβεται τις δυνατότητες καθώς και τις αδυναμίες του.
